(دوره‌ی پانزدهم شورای ملی و دوره‌ی اول و دوم سنا) نویسنده : حسن تقی‌زاده زیرنظر : ایرج افشار در توضیح پشت جلد کتاب آمده است: «جلد سوم مجموعه‌ی تقی‌زاده در مجلس مربوط به نمایندگی او در دوره‌ی پانزدهم مجلس شورا و سپس عضویت انتخابی مجلس سنا و ریاست بر آن مجلس می‌شود. نخستین نطق‌های تقی‌زاده در مجلس پانزدهم که در آبان و آذر ۱۳۲۶ و پس از سال‌ها تجربه‌ی حضور در عرصه‌ی سیاست و فرهنگ ایراد شد، از اهمیت چشمگیری برخوردار است. او در این نطق‌ها اصل‌الاصول مرام سیاست را حفظ منافع طبقه فقیر اعلام کرد و مالیات را وسیله‌ای برای انجام امور ضروری اجتماعی. وی به طور مفصل اوضاع اجتماعی ایران در دهه‌ی بیست را مورد ارزیابی قرار داد و ضرورت انجام اصلاحات اقتصادی – اداری را از مهم‌ترین اولویت‌های مملکت عنوان کرده است. رسیدگی به اوضاع اسفناک کسانی که پس از ماجرای فرقه دموکرات آذربایجان تبعید شده بودند و نیز پاسخ به حملات عباس اسکندری به خاطر امضاء قرارداد نفت در زمان رضاشاه از دیگر اقدامات تقی‌زاده در مجلس پانزدهم بود. در مطالب مربوط به مجلس سنا نیز که وی ریاست دوره‌ی اول و بخشی از دوره دوم را بر عهده داشت علاوه بر مسائل داخلی مجلس، پاره‌‌ای از اظهاراتش در زمان ورود جنازه رضاشاه به ایران، مرگ قوام‌السلطنته، قتل هژیر، ملی شدن صنعت نفت و مسائلی از این دست نیز حائز اهمیت است.»