نویسنده : جان اشتاین‌بک ترجمه : مهدی افشار موش‌ها و آدم‌ها داستانی است درباره رؤیاهای دو کارگر فصلی و مهاجر که در رکود بزرگ دهه 1930 کالیفرنیا در مزرعه‌یی به کار گمارده می‌شوند. در این مزرعه مناسبات بین کارگران، مبتنی بر نوعی همدلی است و در رابطه‌ی‌ کارگر و کارفرما آن‌چه به‌طریق برجسته‌یی به‌چشم می‌آید، ناخورسندی همین کارگران فصلی از مالکان مزارع است. دو شخصیت اصلی داستان، لنی و جورج، دو کارگر ساده هستند که تنها تفاوت آن‌ها با دیگر کارگران این است که یک‌دیگر را به‌راستی دوست می‌دارند؛ دوستی‌یی که در جهان فقرزده‌یی که هر کس در این اندیشه است گلیم خود را از آب بیرون کشد، به‌نظر شگفت‌انگیز می‌نماید. جورج، مردی کوچک‌اندام و چابک و در مقابل، لنی که همه حوادث داستان بر محور رفتار او در گردش است، مردی دست‌و‌پا چلفتی، تنومند و از نظر ذهنی عقب‌افتاده است. مهربانی بیش از حد لنی از یک سوی و حماقت و بی‌احتیاطی‌های او از دیگر سوی باعث می‌شود خواننده نسبت به او احساس ترحم کند. رؤیایی که هم‌چون زنجیر همه کارگران را به‌هم پیوند می‌دهد، داشتن قطعه زمینی است که به‌خود آن‌ها تعلق داشته باشد. این همان رؤیای کارگران استثمار شده است. موش در این رمان معنایی نمادین دارد. نماد کارگران زحمت‌کشی که هم‌چون موش در چنگال کارفرمایان اسیرند و از زندگی نکبت‌بار خود ناراضی‌اند. عنوان داستان از یک شعر معروف «رابرت ‌برنز» شاعر و ترانه‌سرای نامی انگلیسی گرفته شده که می‌گوید: «چه بسیار نقشه‌های موش‌ها و آدم‌ها که نقش بر آب است.»