(به همراه تصاویر رنگی از آثار تاریخی) نویسنده : حسن پیرنیا ،عباس اقبال آشتیانی ،لطیفه جوانمهری اثری است که در آن در سه بخش جداگانه تاریخ ایران را مورد بررسی قرارگرفته است. اولین بخش به ایران باستان تا قبل از انقراض ساسانیان و ظهور اسلام اختصاص یافته است، بخش بعدی از هنگام ظهور اسلام تا انقراض قاجاریه را روایت می کند و بخش انتهایی تاریخ معاصر ایران را به تصویر می کشد. بعلاوه در این مجموعه آثار باستانی و تاریخی سرزمین پهناورمان با تصاویری رنگی به نمایش گذاشته شده است. گزیده ای از کتاب : هنگامی که جهان پهلوان مرد، طغرل سوم که جوانی بود شجاع و تربیت یافته و خوش طبع و نامجو و به حد رشد رسیده، خواست که از زیر بار تکلیف مظفرالدین قزل ارسلان خود را آزاد کند و جمعی از امرای جهان پهلوان هم با او همدست و یار شدند و طغرل از شهر ساوه در شبی که قزل ارسلان به اجرای آداب عروسی خود با زوجه برادرش، دختر اینانج شحنه سابق ری مشغول بود، گریخت و به طرف سمنان رهسپار شد. قزل ارسلان در عقب او شتافت لیکن در دامغان از همراهان شکست خورد و به همدان برگشت و از آنجا در 583 به آذربایجان رو کرد و طغرل پس از مدتی اقامت در طبرستان به همدان مراجعت نمود و به استقلال سلطان شد.