(مجموعه هفتاد دو ملت جلد 9) آسیا ،پهناورترین قاره ،در حد خطه‌ها و کشورهایی که دربرمی‌گیرد ،تمدن‌ها و فرهنگ‌های متنوعی را نیز در خود جای می‌دهد . گرچه در میان این خطه‌ها ،کشورهایی با نامهای نوظهور روی نموده‌اند ،به رغم دورافتادن یا دور گردانده شدن از دامان مادری ،در مورد دیرپایی فرهنگشان هیچ‌گونه جای تردیدی باقی نیست . در داستانهای گردآوری شده در این دفتر که از نویسندگان هفت کشور : آذربایجان ،ارمنستان ،ازبکستان ،تاجیکستان ،قرقیزستان ،قزاقستان و گرجستان هستند ،تنوع موضوع‌ها و شیوه‌ی نگرش به جهان و زندگی ، به رغم زمان خلق آنها و سایه‌ای که فرهنگ غالب رسیده از بیرون ،می‌بایست بر آثار آن دوران بیافکند ،خود را مینمایاند . و در برخی از آنها جلوه‌هایی از فرهنگ غالب رسوب کرده از دیر زمان به خوبی حس می‌شود . در نمونه‌هایی از آثار دوران آزادزیستی کشوری چون ارمنستان که در دسترس قرار گیرند ،موضوع‌هایی که رنگی از زندگی آن دوران و احساسی شخصی و عاطفی دارند یافت می‌شوند . ولی در دوران بعد ،وقتی هم که نویسنده به "من " روی می‌آورد ،ناگزیر است در لابه‌لای اثرش گریزی ولو پنهانی به ایده‌ئولوژی بزند و یا در پایان نتیجه‌ای دلخواه قدرت مسلط بگیرد .