گردآورنده و مصحح : فرشید گندمکار صبح تا دو ساعت از آفتاب بالا آمده منتظر شدیم صاحب گاری بیاید، نیامد. راه افتادیم نیم¬فرسنگ که رفتیم از عقب آمد، دو نفر باز سرنشین آورده بود. در گاری دوازده نفر شدیم؛ خیلی اوقاتمان تلخ شد، چون جا تنگ بود. ایران که کارش تحت قانون نیست، «السفر کالسقر» مال مسافرین ایران است، خداوند ذلت اهل ایران را خواسته مگر انشاءالله این سلطنت که مشروطه شده است متدرجاً خوب شود و بنینوع ما بعدها آسوده باشند. از متن کتاب : میرزا مهدیخان بدایعنگار، ملقب به لاهوتی، شاعر و ادیب دوران قاجار و از رجال طرفدار مشروطیت است. بدایعنگار سفرنامه¬ی خود را در پرالتهابترین لحظهی مشروطه نوشته است؛ درست زمانی که گمان میرفت آزادی-خواهان در دوگانهی استبداد و آزادی مملکت را به مستبدین واگذار کنند و سالها تلاش و مبارزه در راه قانونمند کردن کشور با بمباران مجلس شورای ملی به هدر رود. از این نظر، سفرنامهی بدایعنگار دارای اطلاعات ارزشمندی دربارهی شهرها و اوضاع اقتصادی ـ اجتماعی آن دوران است. بهعلاوه گزارشهای دستاولی از رجال سیاسی معاصرش میدهد که در مورد برخی از آنها اطلاعات اندکی وجود دارد.
0 نظر