نویسنده : الیاسبنیوسف نظامی گنجوی تصحیح : علامه محمد قزوینی شرح و توضیح : سعیدالله قرهبگلو ،رضا انزابینژاد چهار مقاله که نام اصلی آن مجمعالنوادر است از مهمّترین کتب نثر فارسی است. مصنّف این کتاب نظامی عروضی سمرقندی است که این کتاب را در حدود 550 هجری تصنیف کرد. از آنجا که در این کتاب از چهار فن، دانش دبیری، شاعری، طب، و نجوم، در چهار گفتار جداگانه سخن رفتهاست، از قدیم به نام چهار مقاله معروف شده است. کتاب در بین سالهای ۵۵۱ و ۵۵۲ به یکی از شاهزادگان آل شنسب تقدیم شدهاست. مصنف کتاب ابوالحسن نظام الدین یا نجم الدین احمدبن عمربن علی سمرقندی معروف به نظامی عروضی از شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری بوده که از شعر وی جز چند قطعه هجا به جا نمانده است. لیکن چنانچه از محتوای کتاب بر می آید، این نویسنده نثر خوبی داشته و کتاب چهارمقاله ی او از نمونه های برجسته ی نثر و انشای فارسی است. وی گذشته از شاعری و دبیری در فنون طب و نجوم هم مهارت داشته و حکایت هایی که در چهار مقاله ذکر می کند گواه این نکته است. تاریخ تالیف کتاب، چنان که پیشتر اشاره شد، هرچند ضمن کتاب مذکور نیست، ولی قطعا پس از سال 552 هـ. یا سال وفات سلطان سنجر سلجوقی، نبوده است. زیرا از متن کتاب مشخص می شود که سلطان سنجر در زمان تالیف کتاب زنده بوده، به گونه ای که نظامی عروضی در کتاب خود در حق وی دعا می کند.
0 نظر