نویسنده : ابوالحسن علی بن زید بیهقی تصحیح : رضا فهیمی همه ادب‌پژوهان و ادب‌دوستان واقفند که مطالعه و تحقیق در ادب فارسی بویژه آثار کهن ادبی به مقدمات ضروری نیاز دارد که آشنایی با علوم مختلفی همچون نجوم،طب،جغرافیا،تاریخ،فلسفه،منطق،کلام و نیز شناخت اعتقادات ،فرهنگ و آداب و رسوم گذشتگان جزو این ضروریات است. برای فهم اشعار شاعرانی همچون فردوسی ،انوری،خاقانی،نظامی،حافظ و بسیاری دیگر از شاعران ادب فارسی که عمق فرهنگی شعرشان فراوان است، آشنایی هرچند مختصر با این علوم لازم است؛ به عنوان مثال شناخت اصطلاحات نجومی همچون: منازل، قمر،استقبال،اجتماع،هبوط،وبال،شرف،اوج،اعتدال،هیلاج،کدخدا،تربیع،تثلیث و… در شعر شاعران فارسی‌زبان، و آشنایی با باورهای گذشتگان دربارۀ افلاک و روشنان فلکی مانند تاثیرشان در سرنوشت انسان‌ها و سعد و نحسی آنها در فهم درست متون نظم و نثر یاری می‌رساند. ابوالحسن بن زید بیهقی (490-566 هـ.) در علوم مختلف عصر خود صاحب‌نظر و دارای تالیفات متعدد است. متاسفانه بیشتر آثار بیهقی از بین رفته و تنها چند اثر معدود از او باقی مانده است. “جوامع احکام النجوم” اصر چاپ نشده بیهقی است و نسخه‌های متعددی از این اثر در دسترس مصحح بود،اما به دلیل غلط‌های فراوان در بیشتر نسخه‌ها و اختلاف زیاد نسخه‌ها با هم،در نهایت برای تصحیح از چهار نسخه استفاده شد که این چهار نسخه از معتبرترین و کامل‌ترین نسخه‌های موجود از این اثرند.